AI và Thế Hệ Gen Z - Sự Kết Hợp Hoàn Hảo Cho Tương Lai

Thế hệ Gen Z, những người sinh ra từ giữa những năm 1990 đến đầu những năm 2010, đang dần trở thành lực lượng lao động chính của thế giới. Với tư duy sáng tạo, khả năng thích ứng nhanh với công nghệ và mong muốn làm việc có ý nghĩa, Gen Z được kỳ vọng sẽ tạo ra những thay đổi tích cực cho xã hội.

Một trong những công nghệ có tác động lớn nhất đến Gen Z chính là trí tuệ nhân tạo (AI). Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Kinh doanh Harvard (Harvard Business Review), 77% Gen Z được khảo sát đồng ý rằng AI sẽ làm thay đổi công việc của họ trong tương lai. Hơn 80% Gen Z cũng cho biết họ sẵn sàng học hỏi các kỹ năng mới để làm việc cùng AI.

Vậy AI đang tác động như thế nào đến Gen Z?

Thứ nhất, AI giúp Gen Z hoàn thành công việc hiệu quả hơn. Theo khảo sát của Tập đoàn Tư vấn Quốc tế McKinsey, những người trẻ tuổi có xu hướng ủng hộ và tin tưởng vào khả năng của công nghệ hơn so với các thế hệ trước. Họ sẵn sàng sử dụng AI để tối ưu hóa quy trình, tăng năng suất và giảm thiểu sai sót như chatbot hỗ trợ khách hàng, phần mềm nhận diện khuôn mặt, ứng dụng dịch thuật tự động, v.v.

Thứ hai, AI mở ra cơ hội việc làm mới cho Gen Z. Theo Viện Nghiên cứu Lao động và Nhân lực Quốc tế Đại học Oxford, 65% công việc mà Gen Z sẽ làm trong tương lai hiện chưa tồn tại. AI sẽ tạo ra những vị trí mới như chuyên gia dữ liệu, kỹ sư máy học, nhà phát triển AI, quản trị viên hệ thống thông minh, v.v. Gen Z hoàn toàn có thể nắm bắt cơ hội này nhờ sự thích nghi nhanh chóng với công nghệ.

Thứ ba, AI giúp cân bằng cuộc sống và công việc của Gen Z. Theo Hiệp hội Quản lý Nhân sự Hoa Kỳ (SHRM), Gen Z coi trọng cuộc sống cân bằng và có ý nghĩa hơn là sự nghiệp thăng tiến. Họ mong muốn linh hoạt trong công việc để có thời gian cho gia đình, sở thích và cộng đồng. Chính AI sẽ giải phóng Gen Z khỏi những công việc lặp đi lặp lại, giúp họ dành thời gian cho những đam mê thực sự.

Về mặt tích cực:

• AI giúp tăng năng suất cho Gen Z: Ví dụ cụ thể, quy trình tuyển dụng sử dụng AI có thể rút ngắn thời gian tuyển dụng xuống còn vài tuần, thay vì vài tháng như trước đây. Điều này cho phép nhân sự tập trung vào những công việc có giá trị cao hơn.

• AI tạo công việc phù hợp với Gen Z: Các công ty công nghệ như Anthropic, Cohere, Anthropic đang tuyển dụng rất nhiều vị trí cho lập trình viên, kỹ sư AI, nhà khoa học dữ liệu - những vị trí lý tưởng cho Gen Z yêu thích công nghệ.

• AI giúp cân bằng cuộc sống: thay vì phải làm các công việc lặp đi lặp lại, Gen Z có thể tập trung vào các hoạt động mang lại ý nghĩa như tình nguyện, hoạt động cộng đồng, theo đuổi sở thích riêng.

• Về cách AI giúp tiết kiệm thời gian cho Gen Z: Một nghiên cứu của Microsoft năm 2021 cho thấy nhân viên dành khoảng 4,1 giờ mỗi tuần để làm các công việc nhàm chán như sao chép và dán dữ liệu giữa các ứng dụng. Với AI, các công việc này có thể được tự động hóa, giúp Gen Z tiết kiệm hàng giờ mỗi ngày.

• AI tạo việc làm mới: Riêng tại Việt Nam, theo báo cáo của TopDev, lĩnh vực AI đang tuyển dụng hàng ngàn vị trí với mức lương hấp dẫn, bao gồm khoa học dữ liệu, kỹ sư phần mềm AI, kiểm thử AI, chuyên gia trí tuệ nhân tạo.

Tuy nhiên, AI cũng có những mặt trái cần lưu ý:

• AI có thể làm mất việc của con người: Các công việc như nhân viên ngân hàng, thu ngân siêu thị có nguy cơ bị thay thế bởi AI. Điều này đòi hỏi Gen Z phải không ngừng học hỏi để nâng cao kỹ năng.

• Dữ liệu không chính xác có thể dẫn tới kết quả sai lệch của AI: Nếu dữ liệu huấn luyện AI thiên lệch hoặc sai sót, AI có thể đưa ra quyết định mang tính phân biệt đối xử. Do đó cần kiểm soát chặt chẽ độ chính xác của dữ liệu.

• AI có thể gây ra những vấn đề về quyền riêng tư: Các công ty cần có chính sách bảo mật dữ liệu nghiêm ngặt, tránh lộ thông tin cá nhân của người dùng.

• Những rủi ro tiềm ẩn của AI: Các chuyên gia Oxford lo ngại AI có thể bị các bên xấu lợi dụng để tạo ra thông tin sai lệch, video giả mạo (deepfake), ảnh hưởng xấu tới xã hội. Do đó cần có luật pháp và chính sách để quản lý AI.

• Lời khuyên cho Gen Z khi làm việc cùng AI: Gen Z cần chủ động học cách vận hành công nghệ AI, hiểu cách AI ra quyết định để hướng dẫn và điều chỉnh khi cần thiết, đảm bảo AI hoạt động đúng mục đích.

Nhìn chung, để phát huy mặt tích cực và hạn chế những mặt tiêu cực của AI, cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa các công ty, cơ quan quản lý và chính bản thân Gen Z. Hi vọng rằng với sự cởi mở, sáng tạo và tinh thần hợp tác cao, AI và Gen Z sẽ cùng nhau xây dựng một tương lai tươi sáng.

Như vậy, có thể thấy AI và Gen Z đang hỗ trợ lẫn nhau rất tốt. Gen Z cởi mở với công nghệ, trong khi AI lại mang đến hiệu quả và ý nghĩa cho công việc của Gen Z. Sự kết hợp này chính là chìa khóa để tạo ra một tương lai làm việc tốt đẹp và nhân văn hơn.