Nỗi đau luôn là điều khó chịu, khó chấp nhận trong cuộc sống. Dù là đau về thể xác hay tổn thương tâm lý, ta thường có khuynh hướng muốn tránh né hoặc kháng cự với nó. Tuy nhiên, cách tốt nhất để thực sự vượt qua nỗi đau có lẽ không phải là chạy trốn hay cố gắng đẩy nó ra khỏi tâm trí, mà là đối diện, thấu hiểu và chữa lành nó một cách khôn ngoan và thực tế.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu hai quan điểm "kháng thương" và "chữa lành" đối với những nỗi đau trong cuộc sống, đồng thời phân tích lý lẽ và tầm ảnh hưởng từ mỗi quan điểm này.
Kháng thương và những hệ lụy tiềm ẩn
Kháng thương có thể hiểu là việc chúng ta cố gắng chống lại và không chấp nhận những cảm xúc đau đớn khi phải trải qua khổ ải trong cuộc sống. Đây là phản ứng tự nhiên và dễ hiểu của con người để bảo vệ bản thân khỏi sự tổn thương, tuy nhiên nhiều chuyên gia tâm lý lại cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn của hành vi này.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học Current Directions in Psychological Science, việc kháng cự và không thể thừa nhận nỗi đau sẽ dẫn tới nhiều vấn đề sức khỏe tinh thần như trầm cảm, rối loạn lo âu, lạm dụng chất kích thích và cả những khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ tình cảm.
"Kháng cự với những cảm xúc tiêu cực thường đưa chúng ta vào những vòng xoáy của suy nghĩ tiêu cực, tập trung quá nhiều vào việc loại bỏ những cảm giác này, đến nỗi nó lại càng khiến ta đau khổ hơn" - nhà tâm lý học Lizabeth Roemer, đại học Massachusetts nhận định.
Không chỉ gây ra các vấn đề trầm trọng về sức khỏe tinh thần, cố gắng kháng cự với nỗi đau còn khiến chúng ta càng khó vượt qua và nản lòng trong hành trình chấp nhận bản thân hơn.
Chuyên gia hướng dẫn cách sống Scorpio Martyn đã từng trải qua giai đoạn kháng cự với nỗi đau mất đi người thân, và gần như trở nên vô cảm sau đó. Cô tâm sự: "Tôi cố gắng trốn chạy khỏi những kỷ niệm và cảm xúc đó. Nhưng càng nghĩ cách để xóa đi chúng, tôi lại càng khó chấp nhận và mất khả năng đồng cảm với người khác."
Chữa lành và lợi ích của việc đón nhận nỗi đau
Đối lập với quan niệm kháng cự, việc chữa lành được xem như hành trình chấp nhận, thấu hiểu và buông bỏ nỗi đau trong hòa bình, thay vì cưỡng ép đẩy nó ra khỏi tâm trí.
Không giống như cố gắng kháng cự với nỗi buồn, chọn cách chữa lành sẽ giúp ta cởi mở hơn với những cảm xúc tiêu cực, nhìn nhận và không đấu tranh với chúng. Khi đó, những suy nghĩ cũng trở nên nhẹ nhàng và thoải mái hơn, giúp ta tiếp thu và vượt qua nỗi đau một cách khôn ngoan và hiệu quả.
Đây cũng chính là lý thuyết mà Thiền sư Việt Nam Thích Nhất Hạnh đã từng truyền đạt - buông bỏ mọi đấu tranh và mâu thuẫn nội tâm, để cảm xúc được thanh lọc và chuyển hóa một cách an bình.
"Đối với Thiền, đau khổ là điều có thật, là một phần của cuộc đời. Hãy biết đón nhận và thấu hiểu nó để có thể buông bỏ chính nó sau đó. Như cách người nông dân lắng nghe tiếng mưa nhẹ nhàng, bình thản và hạnh phúc trong chính cơn mưa ấy," Ngài dạy.
Với cách tiếp cận chữa lành, chúng ta không còn phải bận tâm về việc tránh né hay dứt khoát xóa bỏ nỗi đau, mà thay vào đó là thấu hiểu và thả lỏng chính mình giữa cảm xúc đó. Dr. Darren Pierre - nhà tư vấn tâm lý cũng góp ý: "Hãy cho phép bản thân trải nghiệm nỗi đau. Nhìn nhận và đón chào nó như một phần của mình. Chỉ khi bạn đủ khả năng làm được điều đó, khi bạn ngừng kháng cự và thực sự thấu hiểu nó, bạn mới có thể chuyển hóa và buông nó đi."
Các nghiên cứu của Đại học Harvard và UCLA cũng chỉ ra rằng việc thực sự đón chào và chữa lành những cảm xúc tiêu cực sẽ mang tới nhiều lợi ích tích cực về sức khỏe tâm trí như giảm trầm cảm, lòng tự trọng và tính cân bằng được củng cố, cũng như sở hữu nhiều mối quan hệ khỏe mạnh và bền vững với người thân, bạn bè.
Quá trình chữa lành có thể khó khăn nhưng đáng để bạn thử
Chấp nhận và chữa lành nỗi đau thay vì kháng cự có vẻ là con đường khôn ngoan hơn để đời sống tinh thần được lành lặn. Tuy nhiên, không phải ai cũng dễ dàng làm được điều này, đặc biệt là khi phải đối mặt với những tổn thương, mất mát hay nỗi đau quá lớn.
"Khi bị tổn thương, con người thường tự nhiên muốn lấp kín hoặc tránh né vấn đề để bảo vệ bản thân. Nếu có thể buông bỏ mọi thứ để đối mặt trực diện với nỗi đau, bạn rất đáng được ngưỡng mộ," nhà tư vấn Pierre thừa nhận.
Quá trình chữa lành cần thời gian, kiên nhẫn và nhiều nỗ lực. Chính vì thế, bạn không nên quá gượng ép để rồi tổn thương mình thêm. Hãy từ từ theo đuổi hành trình này bằng lòng nhẫn nại, dịu dàng và thấu hiểu bản thân nhiều hơn.
Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn bước vào con đường chữa lành nỗi đau:
1. Học cách thở sâu và để tĩnh tâm, bắt đầu chấp nhận những cảm xúc khó chịu
2. Ghi lại những ý nghĩ hay cảm xúc của mình lúc ấy, tự đối thoại với chúng
3. Tìm nguồn năng lượng tích cực từ thiên nhiên, âm nhạc hay những người xung quanh
4. Đọc, học hỏi cách khác để nhìn nhận vấn đề một cách lạc quan và thông thái hơn
5. Đồng ý với nỗi đau, thấu hiểu và buông bỏ từ từ bằng một thái độ bình yên
6. Tin tưởng và cho phép mình được chữa lành sau tất cả
Đừng ngần ngại nhờ đến sự giúp đỡ của người thân, bạn bè và cả chuyên gia tâm lý nếu bạn cảm thấy khó khăn trong lúc bước qua hành trình này.
Ngay cả với những mất mát, tổn thương nặng nề nhất, việc cởi mở với nỗi buồn và tiếp nhận sự chữa lành sẽ là con đường tốt nhất để bạn thực sự vượt qua nó. Đừng cứ khư khư chống lại, hãy dũng cảm đón chào và thực sự hiểu nó. Khi đó, bạn sẽ hoàn toàn được giải thoát, vút bay trong thanh thản và hạnh phúc.
Cuộc đời vốn không phải lúc nào cũng theo ý muốn, và chấp nhận điều ấy là bước đầu tiên để học cách chữa lành bản thân một cách lành mạnh và sâu sắc.
Nguồn tham khảo:
- Nghiên cứu trên tạp chí Current Directions in Psychological Science về việc kháng cự cảm xúc tiêu cực
- Lời giải thích của nhà tâm lý học Lizabeth Roemer về kháng cự
- Câu chuyện của chuyên gia hướng dẫn cách sống Scorpio Martyn
- Lý thuyết buông bỏ của Thiền sư Thích Nhất Hạnh
- Nghiên cứu của Harvard và UCLA về lợi ích của việc chữa lành
- Góp ý của chuyên gia tâm lý Darren Pierre
Comments