Phỏng vấn xin việc là cơ hội để bạn được trực tiếp gặp gỡ và giới thiệu bản thân với nhà tuyển dụng. Đó cũng là lúc họ đánh giá và quyết định liệu có nên mời bạn vào vị trí công việc hay không. Vì lẽ đó, sự khôn khéo, cẩn trọng trong giao tiếp và ứng xử phỏng vấn là điều vô cùng quan trọng quyết định tới thành công của bạn.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu những gì không nên nói ra trong buổi phỏng vấn, cũng như lý do tại sao lại phải tránh những lỡ lời đó. Từ đó, bạn có thể tự nhắc nhở mình trau chuốt kỹ năng phỏng vấn chuyên nghiệp hơn nữa.
Những câu chuyện cá nhân không liên quan
Trong bất kỳ buổi phỏng vấn xin việc nào, những câu chuyện cá nhân hay chi tiết mang tính riêng tư không liên quan đến công việc bạn ứng tuyển đều không nên được tiết lộ. Những thông tin như:
- Chi tiết quá mức về cuộc sống gia đình, tình trạng hôn nhân, con cái,...
- Tình hình tài chính, khoản nợ, số dư tài khoản cá nhân,...
- Những vấn đề sức khỏe cá nhân hoặc trong gia đình,...
- Các mối quan hệ riêng tư khác như bạn bè, người yêu,...
Đều là những điều không nên được bạn đưa ra, trừ khi nhà tuyển dụng hỏi thăm rõ ràng. Bởi theo khảo sát của Liên đoàn Nhân sự Việt Nam, có tới 87% nhà tuyển dụng cho rằng những thông tin riêng tư của ứng viên không liên quan đến vị trí công việc cần tuyển sẽ làm giảm đi sự chuyên nghiệp.
Phê phán hay nói xấu nơi làm việc hoặc cấp trên cũ
Dù bạn có bất đồng, không hài lòng về công ty và lãnh đạo nơi mình làm việc trước đó đến mức nào, thì việc nói xấu hay phê phán họ quá đà trong buổi phỏng vấn cũng không phải ý hay. Điều này được chuyên gia phỏng vấn nổi tiếng Philip Hench cảnh báo là một trong những điều tuyệt đối phải tránh:
"Khi bạn phê phán nơi làm việc cũ, bạn đang cho nhà tuyển dụng cái nhìn tiêu cực về thái độ của mình. Họ sẽ phải đặt câu hỏi ngờ vực rằng liệu trong tương lai bạn có làm y chang như vậy với công ty của họ hay không."
Thay vào đó, hãy nói về quyết định nghỉ việc ở nơi cũ một cách trung thực nhưng khiểu nể và chuyên nghiệp hơn. Đừng đổ lỗi cho bất kỳ ai hay dùng những từ ngữ gây hiểu lầm. Tại ADP - tập đoàn nhân sự hàng đầu thế giới, họ khuyến cáo các ứng viên chỉ nên tập trung chia sẻ những lý do vì sao họ muốn chuyển đổi công việc mới và hứa hẹn về khao khát phát triển cùng công ty mới.
Những câu xin lỗi vô duyên
Mặc dù có nhiều ý kiến trái chiều, nhưng theo chuyên gia phỏng vấn Jessica Vega thì những câu nói xin lỗi bằng giọng điệu trẻ con, tiêu cực lại mang tính rập khuôn trong phỏng vấn xin việc cần phải được loại trừ. Ví dụ như:
- "Tôi xin lỗi vì tôi chỉ làm được mỗi công việc đó."
- "Tôi xin lỗi vì tôi chưa có nhiều kinh nghiệm đủ tốt."
- "Xin lỗi nhé, tôi không phải là ứng viên lý tưởng các bạn đang tìm kiếm."
Những câu nói như vậy cho thấy người phỏng vấn đang thiếu tự tin và phần nào hạ thấp giá trị bản thân trước nhà tuyển dụng. Có những cách thay thế tích cực và tự tin hơn nhiều, chẳng hạn:
"Mặc dù tôi vẫn còn khá mới với lĩnh vực này, nhưng nếu được làm việc tại đây, tôi tin tôi sẽ rất nỗ lực và làm việc chăm chỉ để phát triển kỹ năng. Chỉ cần bạn cho tôi một cơ hội."
Nói dối bịa đặt
Đây là lỗi phỏng vấn nghiêm trọng mà bất cứ ứng viên nào cũng phải tránh. Không chỉ gây mất lòng tin, nó còn khiến bạn khó có cơ hội việc làm khi sự thật bị phát hiện. Điều đáng nói là có đến 58% ứng viên từng thừa nhận có dối trá trong quá trình xin việc (theo khảo sát JobVine 2017).
Các loại nói dối phổ biến mà bạn nên tránh để không ảnh hưởng tới hình ảnh bản thân:
- Bịa đặt thông tin về trình độ học vấn, bằng cấp, chứng chỉ của mình
- Cố tình nói dối về kinh nghiệm làm việc hay vị trí công tác cũ
- Bổ sung quá khứ sai sự thật về mức thu nhập hay lý do thôi việc trước đây
- Nói dối về nguyên nhân kỳ nghỉ dài giữa hai công việc khác nhau
Tuy nhiên, sẽ không đáng kể nếu bạn có những lỡ lời nhỏ trong lúc phỏng vấn mà không phải cố ý nói dối. Biểu hiện giao tiếp lúng túng, thiếu tự tin khi trả lời là điều dễ hiểu với hầu hết các ứng viên. Lúc đó, nếu bị nhắc hỏi lại, hãy thành thật thừa nhận điều đó, và xin được phép giải thích rõ ràng hơn.
Hỏi về những đãi ngộ, phúc lợi cụ thể
Một điều mà nhiều ứng viên hay mắc phải trong phỏng vấn là tỏ ra quá quan tâm hoặc thậm chí hỏi trực tiếp nhà tuyển dụng về các đãi ngộ, phúc lợi nhận được trong công việc như lương bổng, thưởng, nghỉ phép, thâm niên,...
Trước khi được giới thiệu rõ ràng về vị trí công việc mình ứng tuyển, hỏi những điều này dễ khiến nhà tuyển dụng nghĩ bạn chỉ quan tâm đến lợi ích vật chất thay vì nhiệm vụ và tiềm năng phát triển bản thân tại vị trí đó.
Theo Leah Machado - chuyên gia tư vấn sự nghiệp, bạn chỉ nên chủ động hỏi về những chi tiết lương bổng hay phúc lợi sau khi nhận được đề nghị việc làm chính thức và đàm phán cuối cùng. Trước đó, nếu có thắc mắc, hãy hỏi trước một cách khéo léo về "khoảng mức đãi ngộ của vị trí này như thế nào?" để nhà tuyển dụng cân nhắc có nên đưa thông tin hay không.
Những câu dẫn chứng hoặc ví dụ kém duyên
Trong nhiều trường hợp, người phỏng vấn sẽ đưa ra các câu hỏi để xem bạn sẽ phản ứng ra sao với những tình huống nhạy cảm liên quan đến chủng tộc, tôn giáo, giới tính, quan điểm chính trị... Đây là lúc bạn cần cẩn trọng trong cách diễn đạt và không nên đưa ra những dẫn chứng hoặc ví dụ có liên quan đến những vấn đề này.
Theo khuyến nghị của các chuyên gia từ SHRM (Hiệp hội Quản lý Nguồn nhân lực Mỹ), ứng viên nên trả lời một cách khéo léo, ngắn gọn về cách xử lý mà không đề cập bất kỳ chi tiết cụ thể nào về những vấn đề nhạy cảm đó.
"Trước những câu hỏi như vậy, bạn chỉ nên đề cập đến khía cạnh chuyên môn, đề ra giải pháp nhằm thực hiện tốt công việc. Đừng bàn luận quá nhiều về các khái niệm có liên quan tới sắc tộc, giới tính, chính trị..." - nghiên cứu này khuyến cáo.
Tóm gọn lại, những điều không nên nói trong phỏng vấn bao gồm các câu chuyện cá nhân không liên quan, phê phán đơn vị làm việc cũ, những câu xin lỗi tiêu cực, nói dối bịa đặt, vồ vã hỏi đãi ngộ lương bổng trước, hay đưa ra các ví dụ nhạy cảm... Đừng để lỡ lời mà khiến bản thân mất điểm trước mắt nhà tuyển dụng.
Thay vì phạm phải những sai lầm đó, hãy tập trung ôn luyện các kỹ năng mềm và ứng xử chuyên nghiệp trước khi đến phỏng vấn. Hãy tự tin khẳng định năng lực, nhưng cũng thân thiện gần gũi trong giao tiếp. Đồng thời, đừng quên chuẩn bị kỹ càng các câu trả lời xuất sắc về kinh nghiệm và định hướng công việc để tạo được ấn tượng tốt nhất.
Chúc bạn thành công với buổi phỏng vấn sắp tới! Hãy để lại dấu ấn chuyên nghiệp và năng lực đáng kính trọng trong mắt nhà tuyển dụng nhé.
Tomuz Learning
Comments