Đại Dương Xanh & Đại Dương Đỏ!

Thuật ngữ "đại dương đỏ" (red ocean) và "đại dương xanh" (blue ocean) được đưa ra trong cuốn sách kinh điển "Chiến lược đại dương xanh" của W. Chan Kim và Renée Mauborgne.

Hai khái niệm này đã trở thành tiêu chuẩn mới để mô tả chiến lược kinh doanh và tạo ra sự tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp.

Đại Dương Đỏ

Đại dương đỏ đại diện cho tất cả các ngành công nghiệp hiện hữu. Ở đây, ranh giới thị trường đã được xác định rõ ràng, các "quy tắc chơi" cũng như các đối thủ cạnh tranh đã ngày càng trở nên quá quen thuộc. Do giới hạn về nguồn lực và khả năng chi tiêu của khách hàng, nên không gian tăng trưởng ngày càng bị thu hẹp. Các công ty giờ đây phải chiến đấu quyết liệt để giành giật thị phần nhỏ bé từ đối thủ.

Chiến lược đại dương đỏ tập trung vào việc vượt qua đối thủ cạnh tranh. Nó dựa trên 2 giả định:

(1) Ngành công nghiệp hiện hữu có kích thước tĩnh;

(2) Công ty có thể chiến thắng hơn đối thủ chỉ bằng cách giành thị phần từ họ. Những giả định đó thường không còn đúng nữa trong thời đại ngày nay.

Do đó, dù nỗ lực hết mình, nhiều công ty vẫn rơi vào cạnh tranh giá cả khốc liệt, chi phí tiếp thị ngày một tăng cao, và cuối cùng lợi nhuận ngày càng bị thu hẹp. Đại dương đỏ đang dần trở nên "đẫm máu" do cạnh tranh quá cao.

Và ở đây, đại dương xanh đã ra đời...

Đại Dương Xanh

Đại dương xanh đại diện cho tất cả các không gian thị trường chưa được khai phá - những cơ hội kinh doanh chưa được định hình và tiếp cận. Các ranh giới thị trường còn mơ hồ, cạnh tranh rất hạn chế hoặc gần như chưa có.

Chiến lược đại dương xanh không chỉ tập trung vào việc đánh bại đối thủ, mà tạo ra không gian thị trường hoàn toàn riêng, làm cho cạnh tranh trở nên không liên quan. Các công ty tạo ra những bước nhảy vọt về giá trị cho khách hàng, mở rộng phạm vi cầu của thị trường từ đó kích thích nhu cầu và tạo ra dư địa tăng trưởng mới cho chính mình.

Chiến lược này dựa trên ý tưởng hai mặt:

(1) Hấp dẫn khách hàng bằng giá trị đột phá, thay vì cạnh tranh trên những gì hiện có.

(2) Tìm ra những cơ hội tăng trưởng mới thông qua quá trình sáng tạo ra giá trị, nâng tầm trải nghiệm người tiêu dùng, thay vì chiếm thị phần hiện có.

Khi đó, công ty không chỉ tạo được doanh thu cao mà còn tiết kiệm được rất nhiều chi phí không cần thiết cho cuộc chiến ở đại dương đỏ. Thành công của đại dương xanh giúp doanh nghiệp tăng trưởng bền vững chứ không chỉ là có lợi nhuận cao trong 1-2 năm.

So sánh cả hai chiến lược

Cả hai chiến lược này đều có những mặt tích cực lẫn hạn chế riêng. Đại dương đỏ cho thấy khả năng cạnh tranh sòng phẳng trên sân chơi hiện hữu, nhưng dễ lâm vào tình trạng tăng trưởng chậm. Đại dương xanh có khả năng đột phá về giá trị và tăng trưởng cao, nhưng phụ thuộc rất lớn vào năng lực đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp cần linh hoạt kết hợp cả hai tùy theo giai đoạn phát triển mình đang ở.

Đối với các công ty lớn và thâm dụng vốn, chiến lược đại dương đỏ vẫn rất phù hợp, thậm chí là cần thiết. Họ cần bảo vệ và mở rộng vị trí hiện có trên thị trường để tận dụng thế mạnh về nguồn lực, thương hiệu và kênh phân phối.

Tuy nhiên, một khi thị trường hiện tại đã bão hòa, đại dương xanh sẽ là chiến lược phù hợp cho giai đoạn phát triển tiếp theo. Các tập đoàn lớn cũng cần tạo ra những đột phá về sản phẩm, dịch vụ hoàn toàn mới để khai phá những tầng nhu cầu tiềm ẩn của thị trường.

Về phía các doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là các công ty khởi nghiệp, đại dương xanh chính là con đường phù hợp và khả thi nhất. Thay vì đối đầu trực diện với các "ông lớn", họ có thể tận dụng lợi thế về tính linh hoạt, sáng tạo để tạo ra những sản phẩm dịch vụ độc đáo khác biệt. Điều này cho phép startup xây dựng thương hiệu riêng và vị trí độc nhất trên thị trường. Đó chính là cơ hội tăng trưởng "nước xanh" bền vững và lâu dài cho họ.

Như vậy, cho dù theo đuổi chiến lược nào, các doanh nghiệp đều cần có khả năng luôn vận động, thích ứng theo bối cảnh và phát huy tối đa tiềm năng cốt lõi để thành công. Đổi mới sáng tạo, dũng cảm phá vỡ những khuôn khổ cũ để nắm bắt cơ hội mới sẽ là yếu tố then chốt để cạnh tranh thắng lợi trong thời đại ngày nay.

Tomuz Learning