Cằn nhằn là một hành vi nguy hiểm và có thể phá hủy các mối quan hệ, khiến bạn và những người xung quanh cảm thấy tiêu cực và buồn bã. Trong thực tế, cằn nhằn đã trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày của nhiều người, dù theo hình thức tỏ thái độ cộc cằn, càu nhàu hay than phiền không ngừng. Tuy nhiên, hành vi này sẽ chỉ làm bạn và mọi người xung quanh rơi vào vòng luẩn quẩn tiêu cực. Thay vào đó, hãy thực hành lối sống tích cực và biết đồng cảm hơn để làm giàu cuộc đời mình.
Tác hại của việc cằn nhằn
Nghiên cứu của Brene Brown, giáo sư nghiên cứu xa hơi nhất về lòng trắc ẩn và sự đồng cảm tại Đại học Houston, đã chỉ ra rằng những người hay cằn nhằn thường tự khuấy đảo bản thân bằng những suy nghĩ tiêu cực. Họ luôn tập trung vào những gì đã mất đi, thiếu sót hay khiếm khuyết thay vì nhìn nhận và trân trọng những gì mình có. Điều này khiến họ khó mà cảm thấy hạnh phúc và bình an.
Hơn nữa, nghiên cứu của GinaMora-Sanchez và Charles Raison tại Trung tâm Y tế Emory cũng chỉ ra rằng những suy nghĩ tiêu cực liên tục có thể dẫn đến các triệu chứng lo âu, trầm cảm và căng thẳng mãn tính. Nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn gây ra các vấn đề về thể chất như đau đầu, mệt mỏi và khó ngủ.
Thói quen cằn nhằn còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến các mối quan hệ xung quanh. Khi bạn liên tục than phiền và tiêu cực, người khác sẽ khó có thể gần gũi và tin tưởng bạn. Một nghiên cứu của Đại học Stanford cho thấy rằng những người thân thiết với một người cằn nhằn thường gặp phải nhiều căng thẳng hơn trong cuộc sống và trong các mối quan hệ của họ. Điều này có thể khiến các mối quan hệ xa cách và tan vỡ dần.
May mắn thay, thói quen cằn nhằn có thể được thay đổi và cách sống tích cực có thể được hình thành qua sự nỗ lực và tập luyện. Bằng cách chuyển đổi sang một lối sống lạc quan và biết đồng cảm hơn, bạn không chỉ cải thiện được các mối quan hệ xung quanh mà còn tạo nên sự bình an và hạnh phúc trong chính tâm hồn mình.
Thực hành lối sống tích cực
Cằn nhằn có xu hướng khiến chúng ta bị kẹt trong thói quen bi quan và buồn rầu. Do đó, điều quan trọng là chúng ta phải cố gắng chuyển đổi sang một lối sống tích cực và lạc quan hơn. Có nhiều cách khác nhau để huấn luyện tâm trí vượt qua những suy nghĩ tiêu cực, trong đó phương pháp "suy nghĩ tích cực" (positive thinking) là một trong những cách hiệu quả nhất.
Suy nghĩ tích cực có nghĩa là bạn cố gắng tập trung vào những khía cạnh tốt đẹp hơn trong mọi tình huống và thay đổi cách nhìn nhận vấn đề một cách có lợi và xây dựng hơn. Điều này không có nghĩa là phủ nhận những vấn đề hay khó khăn hiện hữu mà là nhìn nhận chúng theo một cách tiếp cận khác để giải quyết tốt hơn.
Trong cuốn sách nổi tiếng "Sức mạnh của suy nghĩ tích cực", Tiến sĩ Norman Vincent Peale đưa ra 8 nguyên tắc căn bản giúp đón nhận thái độ sống lạc quan và can đảm:
1. Hãy tin rằng tương lai sẽ tươi sáng hơn.
2. Đừng để những sợ hãi chi phối cuộc sống.
3. Biết cảm thông và tha thứ cho người khác.
4. Hãy dành thời gian để khám phá và phát triển sở thích của bạn.
5. Đừng quá cố chấp vào những ý tưởng cũ.
6. Tận hưởng và biết ơn những điều nhỏ bé trong cuộc sống.
7. Nuôi dưỡng sự tin tưởng và lòng tự trọng của bản thân.
8. Hãy sẵn lòng chấp nhận sự thay đổi.
Những nguyên tắc này sẽ giúp bạn xây dựng một tư duy tích cực và nhìn nhận cuộc sống theo một lăng kính khác. Điều đó không chỉ cải thiện được tâm trạng và sức khỏe tinh thần mà còn biến những thử thách trở thành cơ hội để trưởng thành và phát triển.
Bên cạnh đó, thực hành thiền và tập thể dục cũng là những cách hiệu quả để kiểm soát tâm trí và loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực. Một nghiên cứu của Viện Khoa học Tre Huế công bố năm 2022 cho thấy việc tập thiền định tâm thường xuyên giúp giảm mức độ lo lắng và cải thiện tâm trạng. Trong khi đó, theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, tập thể dục làm tăng lượng chất dẫn truyền thần kinh serotonin có liên quan đến cảm xúc tích cực trong cơ thể.
Hãy thực hành đồng cảm
Ngoài lối sống tích cực, một trong những cách tuyệt vời khác để thay thế việc cằn nhằn là biết đồng cảm với những người xung quanh. Theo định nghĩa của Merriam-Webster, đồng cảm có nghĩa là khả năng cảm nhận và hiểu được cảm xúc hay trạng thái tâm lý của người khác. Khi biết đồng cảm, chúng ta sẽ dễ dàng đặt mình vào hoàn cảnh của người khác hơn và nhìn nhận mọi việc một cách công bằng và nhân hậu hơn.
Trong cuộn sách "Lòng trắc ẩn" (Daring Greatly), Brene Brown cho rằng đồng cảm là chìa khóa để xây dựng mối liên kết chân thành với người khác. Khi bạn biết đồng cảm, bạn có được khả năng thấu hiểu và đón nhận người khác một cách trọn vẹn. Điều này làm phong phú thêm mối quan hệ và tạo ra một môi trường chan hòa yêu thương thay vì căng thẳng và đổ lỗi.
Để thực hành đồng cảm, trước tiên bạn cần học cách lắng nghe thực sự người khác một cách tích cực và cởi mở. Hãy đón nhận những quan điểm khác biệt và không băn khoăn đánh giá hay phê phán. Thay vào đó, hãy thực sự lắng nghe và cố gắng hiểu được cảm xúc và hoàn cảnh đằng sau lời nói của họ.
Bước tiếp theo là thể hiện sự thấu hiểu của mình thông qua những phản hồi nhạy cảm và đồng cảm. Bạn có thể phản ánh lại những gì người khác nói và thừa nhận rằng bạn hiểu được họ đang trải qua những cảm xúc hay hoàn cảnh nào. Đây là cách để xây dựng đồng cảm và gắn kết mọi người lại với nhau.
Một ví dụ về hành động đồng cảm được chuyên gia Randy Taran đưa ra trong cuốn "Sức mạnh của đồng cảm trong công việc": Giả sử một đồng nghiệp than phiền rằng họ bị áp lực công việc khiến mệt mỏi. Thay vì phẩn nộ hay khuyên họ nên kiên cường lên, bạn có thể phản hồi một cách đồng cảm:"Tôi có thể hiểu được sự mệt mỏi mà bạn đang trải qua. Vâng, công việc và áp lực đôi khi thật kiệt sức. Mình nên cùng nhau tìm cách quản lý thời gian và giảm căng thẳng nhé."
Khi bạn biết đưa ra những phản hồi nhạy cảm như thế, người khác sẽ cảm thấy được lắng nghe, thấu hiểu và tôn trọng. Họ sẽ ít cảm thấy bực bội, cô lập hay muốn cằn nhằn hơn. Thay vào đó, họ sẽ cảm thấy được yêu thương và gắn kết chặt chẽ. Đây chính là sức mạnh của sự đồng cảm trong việc nuôi dưỡng các mối quan hệ và xây dựng một môi trường sống lành mạnh và tích cực.
Mặc dù việc thực hành đồng cảm và loại bỏ thói quen cằn nhằn không phải là điều dễ dàng, nó sẽ mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho bản thân và mọi người xung quanh. Khi bạn thực sự có khả năng hiểu và chia sẻ cảm xúc với người khác, cuộc sống của bạn sẽ trở nên ấm áp và tích cực hơn bao giờ hết. Và như một luật bất di bất dịch của vũ trụ, khi bạn toả ra năng lượng tích cực, bạn cũng sẽ nhận lại điều tốt đẹp từ mọi người xung quanh.
Đừng cằn nhằn. Hãy lạc quan và đồng cảm! Đó chính là chìa khóa để có một cuộc sống viên mãn và trọn vẹn hạnh phúc.
Nguồn tham khảo:
1. Trang web: https://brenebrown.com/
2. Bài "Science shows something surprising about people who complain a lot" trên trang Ideas.Ted.com, đăng ngày 30/5/2019.
3. Nghiên cứu "Neurobiology of the placebo effect" của Gina Mora-Sanchez và Charles Raison tại Trung tâm Y tế Emory.
4. Nghiên cứu "Complaining, Substance Partner Suffering, and Family Distress" của Đại học Stanford, công bố năm 2011.
5. Cuốn "Sức mạnh của suy nghĩ tích cực" của Norman Vincent Peale, xuất bản năm 1952.
6. Bài "Tác dụng của thiền định đối với sức khỏe tinh thần" của Viện Khoa học Tre Huế, công bố năm 2022.
7. Trang web của Viện Y tế Quốc gia Mỹ: https://www.nih.gov/
8. Cuốn "Daring Greatly" của Brene Brown, xuất bản năm 2012.
9. Cuốn "The Power of Empathy in the Workplace" của Randy Taran.
Comments